‘Madde bulmak için yapmadığım kalmadı’
Çiğdem Yılmaz – İnsanlar farklı sebeplerden dolayı uyuşturucu alma yoluna gidiyor. Uyuşturucu kullanımının birçok nedeni olabiliyor. Akran baskısı, merak, sosyal çevre etkisi ya da sadece zevk almak için bile bireyler uyuşturucu kullanabiliyor. Bilim adamları, epigenetik adı verilen genlerin bir bireyin bağımlılık riskinin yüzde 40 ila 60’ını oluşturduğunu da tahmin ediyor. Depresyon ve anksiyete gibi duygusal sorunlar da uyuşturucu kullanımına yol açan önemli risk faktörleri arasında yer alıyor. Çalışmalar, düşük benlik saygısı, özgüven eksikliği, güçsüzlük ve umutsuzluk gibi birtakım olumsuz duygulardan kaçma arzusunun, gençlerin uyuşturucu madde alımına yönelmesinde önemli etkenler arasında olduğunu ortaya koyuyor. Yapılan araştırmalar ve öngörülen bağımlılık nedenlerini ortaya koymuş olsa da uyuşturucu kullanımı dünyada olduğu gibi Türkiye’de de artmış durumda.
10 yılda yüzde 20 arttı
BM Uluslararası Uyuşturucu ve Suç Ofisi raporuna göre, Türkiye’de 10 yılda uyuşturucu kullanımı yüzde 20 arttı. Türkiye ayrıca sentetik uyuşturucuların en yoğun bulunduğu ülkeler arasında yer aldı. Uyuşturucu bağımlılığının ailelerin yıkılmasına, para için yapılan tartışmaların cinayetle sonuçlanmasına yol açtığına da şahitlik ediyoruz. Milliyet olarak daha önce uyuşturucu kullanımı nedeniyle yakınları cezaevinde olan aileler ile konuşup yaşadıkları sıkıntılara sayfamızda yer vermiştik. Şimdi de yazı dizisi ile, çocukları ve yakınlarını kurtarmak için her yolu denese de çoğu zaman fayda sağlayamadıklarını düşünen ve “Son çare tedavi” diyerek soluğu Bakırköy’deki Alkol ve Uyuşturucu Madde Bağımlıları Tedavi Araştırma Merkezi’nde (AMATEM) alanları sayfalarımıza taşıyoruz. AMATEM’e gittiğimizde, bağımlılıktan kurtulabilmek için bekleyen onlarca kişiyle karşıladık. Merkeze, yatış yapmak için gelenler de vardı, yoksunluğu azaltmak için ilaç yazdırmaya gelenler de…
Her gün yüzlerce kişi…
Bahçede ön kayıt alan görevliyle konuştuğumuzda günde yüzlerce kişinin kayıt yapmaya geldiğini öğreniyoruz. Kayıt yapıldıktan sonra bağımlılar doktora yönlendiriliyor. Doktor tedavi ettikten sonra gerek görülürse ve kişinin isteğine bağlı olarak tedavi için yatış yapılıyor. Bağımlı yatışı kabul etmiyorsa, tedaviye başlanmıyor. Uyuşturucu kullanan ve yakınlarını tedavi için getiren ailelerle konuştuk…
‘Çok pişmanım’
Reçete yazdırmaya gelenlerden biri de 37 yaşındaki S.A.’ydı. Beş yıl aralıksız uyuşturucu kullandıktan sonra tedavi olan ve son 5 yıldır da doktor kontrolündeki kırmızı reçeteli ilacı kullandığını söyleyen S.A., “Yıllarca uyuşturucu kullandığım için çok pişmanım. Uyuşturucu madde bulmak için yapmadığım şey kalmamıştı ve ailemin zoruyla 5 yıl önce buraya getirildim. Burada kısa bir süre kaldım, ilaç kullanıyorum. Bu ilaç da bağımlılık yapıyor, kullanmadığımızda, ağrı ve uykusuzluk oluyor.”
AMATEM gibi yerlerin sayısı az
Bağımlılık Uzmanı Prof. Dr. Kültegin Ögel, madde bağımlılığının artıp artmadığına ilişkin araştırma yapılmadığını, yapılsa bile yayınlanmadığını belirterek, “Uyuşturucu kullanımı son yıllarda çok arttı ve kullanım yaşı 9’a kadar düştü. Bağımlılık arttığı gibi AMATEM gibi yerlere de ihtiyaç arttı ancak sayıları yeterli değil, bu sayıların artırılması gerekiyor. Çünkü bağımlıları bu merkezlere ikna edip götürmek zaten çok zor bir süreç. Gidildiğinde yer bulamam gibi ya da farklı bir durumla karşılaştığında, bağımlı kişi çok çabuk tedaviden vazgeçebilir” dedi.
‘Kurtulsun, kurbanlar keseceğim’
Bahçede bekleyen 68 yaşındaki A.K. adlı kadın Sivas’tan İstanbul’a gelmiş. 36 yaşındaki oğlunun bağımlılık nedeniyle AMATEM’de yatarak tedavi gördüğünü gözyaşlarıyla anlattı: “Oğlum yıllardır bağımlı ama tedaviyi hiç kabul etmedi. Beş yıl önce bir kez yine buraya geldik ama tedavi tamamlanamadan çıktı. 15 gün önce yatırdık bugün de ziyarete geldim. Oğlum bu lanetten kurtulursa kurbanlar keseceğim.”
Kocasını 2. kez yatırdı
Eşini merkeze getirdiğini anlatan C.K. da şunları söyledi: “Eşim 37 yaşında. Daha önce de burada tedavi olmuştu ve tedaviye yanıt verdi. Çıktıktan sonra bir sıkıntı yaşamadık ancak bu çok uzun sürmedi. Bugün yeniden yatışı yapıldı. Ne kadar süre yatacağı belli değil, tedaviye vereceği cevaba göre yatış süresi de değişiyor. Ben çok yoruldum. Bu kez de yine başa sararsak, mücadele etmeyeceğim. Bakın 10 yaşındaki çocuğumla çıkıp buraya geldim ama bunu 3’üncü kez yapacağımı sanmıyorum.”
‘İnsanlara zarar vermeye başladım’
Uyuşturucu bağımlısı olduğunu söyleyen 29 yaşındaki Burak Yaman, 15 yıl boyunca uyuşturucu madde kullandığını söyledi: “Bağımlı olduğum için bu merkezde 20 gün yattım ve 20 günün sonunda taburcu ettiler. Tedavi olmayı kendim kabul ettim. Çünkü uyuşturucu kullandığımda çevremdeki insanlara da zarar vermeye başladım. Şimdi de doktorun verdiği kırmızı reçeteli ilaç kullanıyorum. İlacım bitti ve yazdırmaya geldim. Bu ilacı kullanmadığımızda uyuşturucu krizine giriyoruz ve uyuşturucu madde kullanmak istiyoruz ama bu ilaç onu engelliyor.”
